|
|
|
1928
İlk Yabancı Temsilcilikler...Cumhuriyetin
ilk yıllarında başlayan sanayi ve imar hamleleri ile birlikte Vehbi Koç, geniş ufku,
vizyonu ile yabancı firmalarla temaslar kurdu ve Türkiye Temsilcilikleri aldı. Koçzade
Ahmet Vehbi firması, ülkemizin o dönemdeki dış ticaret ilişkilerini
geliştirerek 1928 yılından itibaren başlıca Avrupa ve Amerika şirketlerinin Türkiye
distribütörü oldu.
Vehbi Koç henüz 28 yaşındayken Ford ve Standard Oil (şimdiki Mobil) temsilciliklerini
aldı. O yıllarda ülkemizin gelişme ve kalkınma çabaları dikkate alınırsa Vehbi
Koç'un girişimleri ayrı bir nitelik kazanmaktaydı. |
 |
1938
İlk Anonim Şirketi...Koç
Topluluğu'nun gelişmesinde en önemli aşamalardan biri kurumlaşma çabasıydı..
1938 yılında Vehbi Koç şahıs firmalarının uzun ömürlü olmadığını gördü ve Koç
Ticaret Anonim Şirketi'ni kurdu. Bu şirket zamanla Koç Topluluğu'nu
meydana getiren girişimlerin temeli ve gelişme merkezi oldu.
Şirketlerin bir özelliği de Koç Topluluğu'nun ana ilkelerinden
yönetici ve çalışanların yönetime ortak olmaları hususunun ilk kez bu kuruluşta
uygulamaya konulmasıydı. |
|
1944
İlk Otomobil Satış Şirketi...İlk Otomobil Satış Şirketi olan Motör
Ticaret'i kurdu
|
|
1948
İlk Yabancı Ortaklık ve Sanayide ilk yatırım...
| Cumhuriyetten önce ve Cumhuriyetin
ilk yıllarında ülkenin ihtiyacı olan bütün mallar, ilaç, çay, demir ve kömürden
kibrite kadar her şey dışarıdan geldiğini yaşayarak gören Vehbi Koç, sanayi
üretimine dönük yatırımlara girişti. Uzun yıllar girişimlerini sürdürdü. |
| Sonuçta Vehbi Koç 1946'da, ABD'ye
ilk gidişinde General Electric firmasıyla Türkiye'nin ilk ampul fabrikasını kurmak
üzere bir anlaşma imzaladı. Amerikan sermayesinin Türkiye'deki ilk ortak girişimi
olan bu yatırım, sadece Türkiye'yi yerli ışıkla aydınlatmakla kalmadı, yeni
ortaklıkların yolunu da aydınlattı. Ve, Koç diğer çokuluslu şirketlerle de üretim
izni anlaşmaları imzalamaya, ortak yatırımlar yapmaya başladı. |
|
|
| 1954 |
| Öncü
liderlerden,öncü ürünler... |
Fiat traktörlerinin
temsilciliğini alan Vehbi Koç, 1964'de bu traktörlerin Fiat lisansıyla ve ithal
fiyatından daha ucuza Türkiye'de üretilmesini sağladı
1954'te Bozkurt Mensucat Fabrikası üretime geçti. |
| Arçelik'in temellerini atan Erol
isimli şirket oluşturuldu. |
| Türkiye'nin ilk
radyatörlerini ve daha sonra otomotiv endüstrisi için dökme parçaları üretecek Türk Demir Döküm Fabrikaları
kuruldu. |
| İlk özel kibrit
fabrikası Türkay (şimdiki adıyla Kav) üretime
geçti. |
|
|
| Türkiye'nin ilk
çamaşır makinelerini, buzdolaplarını, termosifonlarını üretecek olan Arçelik tesisleri kuruldu. |
|
|
1959
Otomotive Geçiş...
| Uzun yıllar Ford araçlarının
distribütörü olan Vehbi Koç, savaş sonrası yıllarının, yerli otomotiv sanayisinin
kurulması için en uygun zaman olduğuna inanmaktaydı. 1959'da Koç, Ford'la kamyon
montajı konusunda anlaşmaya vardı. Türkiye'nin bugün önde gelen otomotiv kuruluşu
olan Otosan fabrikasının yeri
alındı ve makine siparişleri verildi. Araç satıcıları da Otosan'ın ortakları
oldu. Üretilen ticari araçlar ülkenin kalkınmasında önemli rol oynadı. |
|
|
1962
Tüpgaz mutfaklarda...Aygaz ve Gazal şirketleri, bütan gaz
depolaması, dağıtımı ve tüp yapımında öncü şirketler oldu. Türk halkı bütan
gazı ilk defa Aygaz ile tanıdı.
Bu marka halen bu ürünün simgesidir. |
|
1963
Türkiye'nin İlk Holding'i Doğuyor...
| 1963 yılında Türkiye'nin ilk
Holding'i olan Koç Holding'i kurdu. |
| Küçük bir aile işletmesinden,
gerçek bir şirketler topluluğuna ulaşılmış, bu sayede Türkiye dünya
standartlarında yeni bir şirket modeli kazandı. |
| Önemli kararları hep değişik
yerlerde ve ortamda alan Vehbi Koç, Koç Holding'in kurulmasının kararını üst
yöneticilerle toplantı yaptığı Yalova Termal Oteli'nde almıştı. 20 Kasım 1963
günü son şeklini alan Koç Holding Esas Mukavelesi Beyoğlu 1. Noter'inin huzuru ile Divan Oteli'nde kurucular
tarafından imzalandı. |
| Esas Mukavelede imzaları bulunan
kurucu ortaklar şunlardı: |
| Koç Ailesi: Vehbi Koç, Sadberk
Koç, Semahat Arsel,
Rahmi
M. Koç, Sevgi Gönül, Suna
Kıraç, Çiğdem Koç; Müdürler: Hulki Alisbah, Dr. Nüsret
Arsel, Ziya Bengü, Adnan Berkay, İsak De Eskinazis, Erdoğan Gönül,
Kenan İnal, Can Kıraç, Muhterem Kolay, Israel Menaşe, Bernar Nahum, Behçet
Osmanağaoğlu, Fazıl Öziş, Hüseyin Sermet idi. |
|
|
1963
Muhasebe ve Mali Sistemde Reform...
| Vehbi Koç'un yönetici seçme ve
yönetme başarısı, Koç Topluluğu'nun muhasebe ve mali sistemde
Türkiye'de ilk defa kendi bünyesinde uyguladığı reformlarda ortaya çıktı. |
| Seçkin yöneticilerden oluşan Koç
Mali Grubu, 1963 yılında standart muhasebe düzenini uygulamaya başladı. Tip bilanço
formlarını ilk yapan kuruluş olan Koç, genel mali raporlar, bağlı değerler
kavramını ortaya atarak öncü oldu. |
|
|
1964
İlk otomobil lastiği...Uniroyal
işbirliği ile, Türkiye'nin ilk yerli oto lastikleri üretilmeye başlandı.. |
|
1964
İlk Kablo Fabrikası...Türkiye'nin
ilk kablo fabrikasını kurmak üzere Siemens'le ortaklık anlaşmasına varıldı. Türk Traktör, Fiat lisansıyla
ilk Türk traktörlerinin üretimine başladı.
|
|
1965
İlk Elektrik Motoru...Koç ve
General Electric işbirliği ile Türkiye'nin ilk elektrik motoru ve kompresör üreten
fabrikası Türk Elektrik Endüstrisi
kuruldu. Aynı yıl İzocam, cam
elyafı ile yalıtımda öncü kuruluş olarak üretime geçti. |
|
1966
İlk Türk Otomobili...İlk
Türk Otomobili Anadol üretilerek piyasaya sunuldu. Karoseri,
plexiglass/cam elyafından üretilen otomobil 26.800 liraya satıldı. Adını ise 100 bin
kişinin cevap verdiği bir anketten aldı. |
|
1966
İlk Amortisör...İstanbul'da
kurulan Beldesan, Türk otomotiv endüstrisinin en büyük amortisör
üreticisi oldu. |
|
1967
İlk Konserve...
| Tat Konserve Sanayi Vehbi Koç'un gözlem ve araştırmacı yönünü,
azmini ortaya çıkaran somut bir örnekti. 1946 yılında Amerika'yı ilk ziyaretinde
çeşitli meyve suyu satan mağazaları gören Vehbi Koç, Türkiye'de meyve suyu yaparak
yurtiçi ve yurtdışına satmayı düşünmüştü. Ancak ülkemizde meyvelerin çok
pahalı olması nedeniyle bu projenin verimli olmayacağı ortaya çıktı. Ama Koç işin
peşini bırakmadı. 1950 yılında Hatay'da kendisine teneke kutu içinde ikram edilen
portakal suyu konsantresinin İsrail'den geldiğini öğrenince İsrail'e gitti. Tesisleri
gezdi ve fabrika sahiplerini Türkiye'ye davet etti. Ancak güney bölgesinde yapılan
araştırma projesinin rantabl olmadığını ortaya koydu. |
Yolculuktan yorulan Bejarano hafta sonu tatili
için gittiği Bursa'da domates tarlalarını görünce "Türkiye'de yapılacak işi
buldum" diyerek bağırdı. Domates konsantresi için İsrailli ortak ile kurulan
şirket ve yapılan yatırım, o günün siyasi ve bürokratik engelleri sonucu yine
gerçekleşmedi. Ama Koç bu işi aklına koydu. Bu konuda uzmanlaşmış yabancı
firmalarla görüştü. Sırasıyla Amerikalılar, İtalyanlar, Mısırlılar,
İngilizler, İsveçliler ve Danimarkalılar tekliflerle ilgilenmediler. Üç yıllık
çalışmanın sonucunda Heinz firmasının teknik yardımı Türkiye Şeker Fabrikaları,
Şeker Sigorta ve İsviçre Migros'un ortaklığı ile Tat Konserve Sanayi kuruldu. Tat
bugün Avrupa'nın ve dünyanın en büyük salça fabrikalarından biridir. |
|
|
1967
İlk treyler çekici üretimi...Vehbi Koç tarafından kurulan Otoyol, Türk sanayisine büyük
katkısı olan, ilk düz treyler çekicilerini üretti.
Türk
Eğitim Vakfı'nın kurulmasına öncülük etti.
|
|
1970
İlk Şirket Planlama Bölümü...Türk özel sektöründe uzun vadeli
çalışmaya yönelik ilk şirket Planlama Bölümü, 1970 yılında Vehbi Koç'un
direktifi ile Koç Holding bünyesinde kuruldu. Bugün geniş bir kadro
ile yatırımlara yön veren Koç Holding Planlama Grubu, Vehbi Koç'un 27 yıl önceki
bir öngörüsünün eseridir. |
|
1970
Elektrik donanımı...Mako
ile otomotiv endüstrisinin önemli bir kolu olan elektrik donanımıyla ilgili parçalar
üretildi. |
|
1970
İlk Dış Ticaret Şirketi...
| Birçok ilke imza atmış olan Vehbi
Koç'un gerçekleştirdiği bir olgu da Türk ekonomisindeki köklü değişikliklerle
ihracatın giderek önem kazanacağını çok önceden sezinleyerek Ram Dış Ticaret Şirketi'ni kurmuş
olmasıydı. Koç Topluluğu bünyesindeki şirketlerin dış ticaret
faaliyetlerini bir merkezde toplamak amacıyla kurulan Ram Dış Ticaret,
dış satımın hız kazandığı günümüzde çeşitli ülkelerde kurduğu şirketlerle
uluslararası bir kuruluş haline geldi. |
|
|
1973
Slindir blokları, aks ve diferansiyal üretimi...Bursa Orhangazi'deki Döktaş
Tesisleri Fiat'ın teknik danışmanlığıyla kuruldu. 1977'de ilk kez silindir
blokları, aks ve diferansiyel üretimine başlandı. Teknolojisiyle Avrupa'da yedek
parça ihraç eden Döktaş ticari araç ve traktörlerin motor blokları
ve diğer döküm parçaları üretiyor. |
|
1973
Halka Açık İlk Şirket...Koç
Yatırım ve Sanayi Mamulleri Pazarlama A.Ş.
1973 yılında 180 milyon TL sermaye ile kurulan olan Koç Yatırım ve Sanayi Mamulleri
Pazarlama A.Ş. halk tasarrufları ile halka açık olarak oluşturulan ilk ciddi özel
sektör kuruluşudur.
Kalkınmakta olan ülkemizdeki halk tasarruflarını harekete geçirebilmek üzere yola
çıkan Vehbi Koç gerekli çalışmalardan sonra şu sonuca varmıştı: "Yatırım
ve ticaret şirketi kurarak, halkı, Koç şirketlerinden birine ortak etmek yerine, Koç
Grubu'na dahil birçok şirkete hissedar olan bir şirkete ortak etmek, halkın nazarında
riski azaltarak güvenlik unsurunu artıracak ve Koç Topluluğu halka
açılacaktır". |
|
1977
Jant...İtfaiye arabalarından
çöp kamyonlarına kadar, her türlü araç üreten Koç, 1977' den bu yana jant
üretimini de Tekersan'da gerçekleştiriyor. Tekersan
otobüs, kamyon, traktör, treyler ve ağır vasıta jantları üretiyor. |
|
1979
Motorlu araç göstergeleri...
| Türkiye'nin ilk motorlu
araç göstergeleri üreticisi olan Endiksan, 1979'dan bu yana,
İstanbul'da İngiliz Smith Industries lisansıyla motorlu araç göstergeleri imal
ediyor. Endiksan, 1985'de kamyonlar için de takometre, deniz araçları ve jeneratörler
için göstergeler üretmeye de başladı. |
| Sanayinin temel
hammaddesi olan yüksek vasıflı çeliği ülkemizde üretmek de Vehbi Koç'a nasip oldu.
Koç, Türkiye İş Bankası ile ortak, Asil Çelik şirketini kurdu. Bu
mükemmel tesis, kur garantisinin kaldırılmasıyla, ekonomik nedenlerden ötürü milli
ekonomimize kazandırılması için Hazine'ye devredildi. Ülkenin iftihar edeceği bu
büyük eserin üretimini sürdürmesi Vehbi Koç için bir teselli kaynağı oldu. |
|
|
|
|
1982
İşyerinde Eğitim Veren İlk Kuruluş..."Ürün ve hizmetlerimizin kalitesi
çalışanlarımızın kalitesiyle başlar" ilkesini benimseyen Vehbi Koç, 1982
yılında, Türkiye'nin işyerinde eğitim veren ilk merkezi Koç Holding Eğitim
ve Geliştirme Merkezi'nin (KOGEM) kurulmasına öncülük etti.
İnsan gücü kaynaklarının bilgi birikimini sağlayan, yenilikleri öğreten ve onlara
takım ruhunu aşılayan KOGEM, büyüyen bir öğretim kadrosu ile
sürdürdüğü çalışmalarla Topluluğun vasıflı insan gücü kaynaklarına sahip
olmasını sağlamaya devam ediyor. Koç'un 15 yıl önce yaptığı bu "stratejik
yatırımın önemi" bugün birçok kuruluşun aynı yolu izlemesiyle ortaya
çıkmış bulunuyor. |
|
 |
|
 |
